O zatokach przypominamy sobie w przypadku różnego rodzaju infekcji, gdy powstaje stan zapalny. Zapalenie zatok bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie. Zwykły katar mija po kilku dniach, ale co robić, jeżeli zatkany nos utrzymuje się nawet kilka tygodni?
Co to są zatoki nosowe?
Zatoki przynosowe to wpuklenia błony śluzowej wrośniętej od jamy nosowej w otaczające je kości wewnątrz czaszki. Można je podzielić na zatoki czołowe, które rozwijają się do 30 roku życia. Zatoki klinowe, w której wpukla się przysadka, nerw wzrokowy oraz tętnica szyjna wewnętrzna, a także zatoki szczękowe, która łączą się z otworem nosowym. Są one uznawane za najważniejsze z zatok, gdyż ich górna część jest granicą oczodołu, zaś z kolei dolna łączy się z trzonem szczęki przy ostatnich czterech zębach.
Pełnią one zasadniczą rolę w życiu człowieka.
- Oddechową
- Węchową
- Mechaniczną (ochrona mózgoczaszki)
- Termiczną
- Statyczną
- Fonetyczną
Główna funkcją zatok nosowych jest wspomaganie oddychania poprzez ocieplanie i oczyszczanie powietrza, i wyrównywanie ciśnienia.
Czym jest przewlekłe zapalenie zatok?
Zapaleniu zatok towarzyszy nieżyt nosa i krtani, a także alergie. Zapalenie zatok nazywamy przewlekłym, gdy stan ten utrzymuje się powyżej 12 tygodni. Główną przyczyną przewlekłego zapalenia zatok są infekcje wirusowe (najczęściej grypy i para grypy), w wyniku których powstaje stan zapalny, a w ostateczności obrzęk, który wywołuje podciśnienie w zatokach w skutek braku drożności w połączeniu zatok z jamą nosową. Efektem jest sprzyjające środowisko dla wnikania bakterii i wirusów do śluzówki nosa. Następstwem zapalenia zatok jest gorączka oraz uszkodzony nabłonek śluzówki nosa.
Choroba objawia się ropnym lub śluzowym wyciekiem z nosa, drapaniem gardła spowodowanym ściekaniem wydzieliny w gardle, niedrożny nos, a czasami nawet problemy ze słuchem. Niekiedy wśród objawów można znaleźć ból górnej szczęki i opuchnięte powieki. Przewlekłe zapalenie zatok może też prowadzić do zapalenia kości i szpiku kostnego, a nawet stanu zapalnego opon mózgowych i samego mózgu. Często jego konsekwencją jest konieczność usunięcia polipa nosa, który jest przerośniętą błoną śluzową wynikającą właśnie ze stanu zapalnego.
Jak sobie z tym radzić?
Lekarz laryngolog musi przeprowadzić badanie endoskopii jamy nosowej. Może rozpocząć także donosowe leczenie glikokortykosterydami. Lekarz może także przeprowadzić nieinwazyjny zabieg balonoplastyki, polegającym na wprowadzeniu do zatok małego zbiorniczka, który po napompowaniu powietrzem rozszerza ujście zatok. Zabieg ten można stosować u dzieci oraz u osób starszych. W aptece można kupić gotowe zestawy pomocne przy leczeniu zapalenia zatok nosowych. Warto zażywać także leki, które pomagają w walce z przeziębieniem oraz dokładnie oczyścić nos. Ważne jest to, aby nie stosować kropli do nosa dłużej niż tydzień, gdyż podrażniają one śluzówkę nosa i w efekcie czego działają coraz słabiej, a katar się wydłuża. Najlepszym zamiennikiem jest woda morska, którą można używać bez ograniczeń.